Chciałam poruszyć bardzo istotny i dla wielu rodziców problematyczny temat. Sprawa dotyczy bowiem odżywiania dzieci. Wielu rodziców ma problem, bo ich dzieci w ogóle nie chcą jeść. Albo jedzą tylko słodycze, albo jedzą za dużo…Niestety, odpowiedź jest na to jedna. Jeżeli Wasze dziecko nie ma alergii / nietolerancji pokarmowej, pasożytów czy innej choroby mającej wpływ na apetyt/łaknienie, to Wy – rodzice – jesteście za to odpowiedzialni. Nie wiecie co dawać dziecku do jedzenia? Co trzeba zrobić, żeby posiłki stały się atrakcyjne? Jak wpajać właściwe nawyki żywieniowe? Oto kilka moich sprawdzonych porad 🙂 

1. Nie miksować

Już przy pierwszych pokarmach stałych popełniamy błąd. Przede wszystkim za długo karmimy dzieci przetworzonymi, zmiksowanymi papkami bez smaku, które to są w naszym mniemaniu zdrowymi zupkami. Dziecko powinno jak najszybciej zacząć jeść pokarmy dorosłych, tylko że delikatniej doprawione. Ja bawiłam się w gotowanie zupek sama, co mnie do tego skłoniło? Smak i konsystencja zupek dostępnych na rynku. Jeżeli sama tego nie zjem, to dlaczego ma to jeść moje dziecko? O ile często korzystaliśmy z pysznych gotowych przecierów owocowych, o tyle zupki gotowałam sama. Dzieci jadły zupki delikatnie doprawione (np. oliwą z oliwek) od 6-ego miesiąca życia do około roku, na początku zupki były zmiksowane, ale stopniowo coraz mniej, potem już dzieci jadły to, co my. Przy czym nie może to być zmiana nagła, należy coraz mniej rozdrabniać zupki, stopniowo wprowadzając pokarmy dorosłych. Dla zdrowych zębów i wykształcenia dobrze rozwiniętego aparatu mowy bardzo ważne jest gryzienie, podajemy więc dzieciom jak najwcześniej pokrojone marchewki i inne twarde pokarmy do chrupania.

2. Azjatycka szkoła karmienia

Jak do karmienia dzieci podchodzą Azjaci? Kiedy byłam studentką japonistyki i jeszcze nie miałam dzieci, a więc w ogóle nie interesowałam się kwestią ich odżywiania, odwiedziłam w Warszawie japońskie małżeństwo, które miało około 7-miesięczne dziecko. Ich synek siedział zadowolony w swoim foteliku z plastikową łyżką, a mama karmiła go ugotowanym ryżem ze szpinakiem. Słuchajcie gdyby nie ten szpinak, to nie pamiętałabym całej sytuacji! Ale już wtedy miałam zakorzenione w swojej świadomości, że szpinak to świństwo, do którego jedzenia dorośli zmuszają dzieci. Zapytałam wtedy jego mamę, chyba bardziej z grzeczności: „Czy on lubi szpinak?”. „ Tak” odpowiedziała. Tak po prostu… Co ważniejsze, powiedziała mi wtedy że do ugotowania ryżu ( japońskiego, krótkoziarnistego) użyła odrobiny więcej wody, czyli 7-miesięczne dziecko nie jadło papki tylko ugotowany na bardzo miękko ryż – ziarna były widoczne nie tylko na talerzu, ale i na ubranku, buzi a nawet włosach dziecka. Szpinak zresztą też. Dzięki temu doświadczeniu nie bałam się podawać dzieciom pokarmów niezmiksowanych na papkę. Moja córa dwoma zębami doskonale sama potrafiła pogryźć dojrzałą gruszkę, więc po co z niej robić papkę? Jeżeli u malucha przegapimy ten moment i nie nauczymy go różnych smaków, później będzie to trudniejsze, ale nie niemożliwe. I nie może to być cały czas marchewka z kurczakiem i zupka jarzynowa – tylko wszystkie warzywa i owoce! Niektóre wprowadzamy wcześniej, niektóre później, ale tego możecie dowiedzieć się u lekarza. Jednak warto zdać się na zwój instynkt, pamiętam że gdzieś wyczytałam, aby mięso kacze podawać dzieciom od 3-ego roku życia. Uznałam że to za późno, w Azji jada się ją wcześniej. Moje dzieci jedzą kaczkę odkąd skończyły półtora roku.

Azja dała nam jeszcze jedną życiową lekcję. Kiedy już byłam mamą i razem z przyjaciółmi pojechaliśmy do Hong Kongu i na Tajwan. Jechała z nami nasza 9-cio miesięczna wtedy córka. Stwierdziłam, że szaleństwem  byłoby zapakowanie na każdy z 14 dni podróży dwóch słoiczków z owocami i dwóch z zupami. Byłam pewna, że na pewno kupimy takowe na miejscu. Jakie więc było moje zdziwienie, gdy w Hong Kongu w dużym supermarkecie zastaliśmy tylko dwa rodzaje słoiczków dla dzieci?! Jeden to był kurczak, drugi nie pamiętam… Kiedy więc skończyły nam się słoiczki, które wzięliśmy do samolotu, mała z wielka radością pałaszowała ryż, tamtejsze makarony w bulionie ( bulion w daniach typu ramen doprawia się chilli, kolendrą itp. tuż przed podaniem, dlatego nie było problemu, żeby w restauracji zamówić rosół delikatny i niepikantny) i oczywiście owoce: banany, liczi mango ( do dziś mango to jej ulubiony owoc). Im wcześniej dziecko zacznie jeść potrawy dorosłych, tym lepiej dla niego i dla Was, a ile czasu oszczędzicie w kuchni.

3. Nie zmuszamy

Kolejna niezwykle ważna kwestia. Nie możemy z uporem maniaka karmić dzieci wszystkimi zdrowymi rzeczami, oczekując iż wszystko będzie im smakowało. Otóż nie będzie. A Wy lubicie wszystkie produkty spożywcze? Co z tego, że jedna z moich córek nie lubi ogórków? Je przecież pomidory, ziemniaczki, marchewkę, brokuły i inne warzywa uwielbiam. Druga mozolnie wyciąga wszystkie ziarna ciecierzycy z sosu do kuskusu. I ma do tego prawo. Zjada przecież pozostały sos z kurczakiem, pomidorami, marchewką, papryką i ziemniakami na kuskusie. Warto zachęcić dziecko do spróbowania różnych warzyw, a część z nich na pewno polubi. Ja robiłam takie testy, kiedy dzieci skończyły rok, dostawały na talerzyku groszek, kukurydzę, marchew, brokuły i zjadały to, co im najbardziej smakowało. Do pewnego wieku (jakieś 4 lata) działały też zachęty, a także zapewnienia, że wszystkie piękne księżniczki też to jedzą. A starsze dzieci? Moja siedmioletnia córcia ostatnio spróbowała oliwek i stwierdziła, że jej nie smakują. W ogóle się tym nie przejęłam, bo sama zaczęłam jeść oliwki późno. Powiedziałam córci, że badania naukowe dowodzą, że aby polubić dany produkt musimy go spróbować około 11 razy. I wiecie co? Z jej inicjatywy jesteśmy już po trzech próbach, o ona ma frajdę, bo jeszcze 7 razy! Sama jestem zdziwiona 🙂

4. Wspólnie gotujemy

Warto włączyć maluchy do wspólnego gotowania. U nas na początku były to sałatki! Nawet trzylatek może nieostrym nożem kroić banana. A kompozycja przynajmniej dwóch owoców na talerzyku nazywa się u nas dumnie sałatką! Starszaki mogą same przyrządzać proste potrawy. Moja siedmiolatka sama nauczyła się właśnie smażyć jajecznicę. Efekt uboczny? Już trzeci dzień z rzędu jemy na śniadanie jajecznicę.

5. Czerpać frajdę

Jedzenie powinno też być frajdą. Niby nasze babcie mawiały, że nie wolno się bawić jedzeniem, ale co złego w układaniu kwiatów czy drzew z brokułów i marchewki na talerzyku? Kiedyś dowiedziałam się, że dzieci mojej przyjaciółki pijają kefir, a więc zapytałam jak to zrobiła? I wiecie co? Robią sobie zawody picia kefiru na czas. Genialne! Pamiętajcie również o ciekawych nazwach: zupa z groszku na pewno nie brzmi tak zachęcająco jak zupa bagienna (taką podawała dzieciom Nigella). Dla osób kreatywnych i lubiących gotować polecam pomysły na japońskie bento. Z jadalnych produktów można wyczarować misia, kotka, pieska i co sobie tylko wymyślimy. Ja ostatnio zrobiłam im na lunch takie jadalne Minionki z jajka

6. Ograniczyć cukier

Cukier i i dieta. Temat rzeka pewnie nie tylko na jeden post. Powiem tak: jestem absolutnym wrogiem słodkości w dużych ilościach, jednak owoc zakazany smakuje lepiej, dlatego moje dzieci wiedzą że są słodycze zdrowe i niezdrowe (taki oksymoron niby, ale…) i mogą jeść słodycze jeden raz w tygodniu oraz w święta.

Cukier, szczególnie u dzieci, powoduje od razu po spożyciu rozdrażnienie, nadpobudliwość i brak koncentracji. Spożywany regularnie w za dużych ilościach przyczyni się do nadwagi i próchnicy.Musimy być bardzo czujni, bo cukier jest nie tylko w słodyczach, podstępnym źródłem cukru są też soki. Dlatego soki pijemy naprawdę sporadycznie, tylko świeżo wyciskane.Najzdrowsza jest woda i delikatna zielona herbatka.

Słodycze nie mogą absolutnie być nagrodą dla dziecka za bycie grzecznym. Dodatkowo sprawę komplikują dziadkowie, ciotki i wszyscy życzliwi wokoło, którzy bezmyślnie obsypują dzieci słodyczami. Z najbliższymi należy porozmawiać i poprosić ich, aby uszanowali Waszą decyzję i nie kupowali dzieciom żadnych słodyczy. W przedszkolu i szkole dochodzą jeszcze różnego rodzaju przyjęcia urodzinowe, na których serwuje się ciastka, żelki, chipsy, a nawet napoje z kofeiną.

W naszym przypadku sprawa kompletnie wymknęła się spod kontroli, bo moja pierwszoklasistka od września była już na co najmniej ośmiu przyjęciach urodzinowych. Po jednym niestety dostała wysypki… to efekt zjedzenia czipsów i wypicia jakiegoś soczku. Teraz mamy umowę, że ustalamy co ze stołu słodkości na urodzinach jeść można, a co nie. Na szczęście coraz więcej rodziców podaje na przyjęciach swoich pociech zdrowe przekąski. A ostatnio byłyśmy na przyjęciu urodzinowym w warszawskim Teatrze Małego Widza na przedstawieniu pod tytułem „Warzywa są z kosmosu”. To absolutnie najlepsze przedstawienie dla dzieci, jakie w życiu widziałam! Na scenie dwaj aktorzy i pewnie ze 30 kg warzyw plus duża dawka humoru. Na koniec przedstawienia dzieci mogły wejść na scenę i pokosztować warzyw! Polecam Wszystkim! Nawet przysłowiowe Tadki Niejadki próbowały surowych marchewek, kalafiora czy kapusty!

Pamiętajcie, że to My – Rodzice dajemy przykład, więc jedzenie przy dzieciach czipsów z równoczesnym zapewnianiem, że są niezdrowe nie zadziała. Przykład ma iść z góry. U mnie słodycze są schowane w piwnicy, żeby „nie kusiły”.

7. Przemycać 

Są dzieci, najczęściej te introwertyczne, które trudniej namówić do spróbowania nowości niż ekstrawertyków. Wtedy można spróbować przemycania pewnych produktów spożywczych np. kaszy jaglanej w owocowym koktajlu, czy fasolki mielonej w kotlecikach. Na dłuższą metę jednak nie wiem, czy nie będzie to dla rodziców męczące, dlatego przy takim przemycaniu można spróbować wyjawić tzw. „tajny składnik”. Przecież zawsze może się okazać, że to Wróżka Garnuszka włożyła do koktajlu kaszę jaglaną, aby dziecko było zdrowe. Na pewno zachętą do zjedzenia nowej potrawy może też być zapytanie całej rodziny, czy ją lubią. Skoro nie tylko mama i tata, ale także babcia, dziadek oraz ciocia Irenka i kuzynka Kasia lubią zupę buraczkową to może warto spróbować?

8. Pozwolić na małe grzeszki

Nie można dzieci karmić tylko kaszą jaglaną i marchewką. Dziecko musi wiedzieć, że chociaż pizza nie jest super zdrowa, to przy racjonalnym odżywianiu, można sobie pozwolić na kawałek pizzy raz na 2-3 tygodnie. My uwielbiamy włoską margaritę. No i mamy też jeden dzień zdrowych i mniej zdrowych słodkości w tygodniu!

9. Celebrować

Posiłki powinniśmy celebrować. Przy stole, w miłej atomsferze i na pięknej zastawie. Dzieci pomagają nakryć do stołu i posprzątać.

10. Bądźmy cierpliwi

Każde dziecko jest inne, ale jeżeli będziemy cierpliwi, to znajdziemy sposób, aby nasze dziecko było zdrowe, dzięki zdrowym nawykom żywieniowym.

Smacznego i na zdrowie!

A Wy jak sobie radzicie z żywieniem dzieci?